Een ongezonde miljoenenhandel

Mei ’24

Er is sinds een aantal decennia sprake van een commerciële handel aangewakkerd door de kinderwens van mensen. Heteroparen waar de man niet vruchtbaar is, lesbische stellen die geen mannelijke partner hebben voor een kinderwens en mensen die liever alleen blijven of geen passende partner gevonden hebben.

Er is een groot verschil tussen aan de ene kant ziekenhuizen en klinieken die meer op een altruïstische manier (lees kostendekkend) proberen patiënten te helpen en aan de andere kant meer commercieel ingestelde instituten.

Wat we als donoren van Priamos observeren is dat het niet altijd makkelijk is (of zelfs mogelijk) om winstbejag en ethiek correct te combineren.

Ons zijn deze commerciële spermabanken een doorn in het oog.

Er zijn twee grotere commerciële spermabanken actief in Europa, onze ervaring is dat deze instituten zonder scrupules te werk gaan om donoren en klanten te winnen om deze financieel lucratieve handel in stand te houden. Het probleem is niet begrensd to Europa, ook wereldwijd is er sprake van commerciële handel, onze focus hier is op deze twee Europese spermabanken.

Waar gaat het mis ?

Sperma medisch verantwoord verkopen is een winstgevende zaak. Een donor die vanwege legale beperkingen alleen maar een onkostenvergoeding mag krijgen is een goedkope bron van sperma. Een donor die per donatie € 40 kan verdienen kan een kliniek 10 tot 15 rietjes opleveren. Die rietjes gaan de deur weer uit voor een verkoopprijs van soms wel € 1 000.-. Dus als je als donor een goede ‘zaad-dag’ hebt dat kun je de bank € 15 000.- opleveren van 1 donatie. Trek daar de € 40 vanaf die ze de donor moeten betalen dan heb je nog steeds een bedrag van € 14 960.- over.

Per donatie…

Deze commerciële banken willen graag dat je per maand 4 keer langskomt. Het is wel duidelijk dat een paramedisch instituut kosten heeft; laboranten salarissen, huren van ruimte, de koffiemachine, de vloeibare stikstof, de medische testen, etc., maar met 100 donoren in Amsterdam die allemaal 4 keer per maand langskomen kun je dan wel over de 6 miljoen incasseren.

Per maand…

De meeste mannen die doneren doen dat om mensen te helpen. Sommigen hebben van dichtbij meegemaakt wat het betekent om ongewenst kinderloos te zijn, anderen willen graag toch een beetje ‘voortbestaan’ zonder relatie soms, maar de meeste mannen hebben geen slechte bedoelingen.

In Nederland, en meer Europese landen, is het nu verboden om anoniem te doneren, omdat gebleken is dat het veel beter is dat een donorkind toegang heeft tot zijn/haar biologische afstamming. Die goede bedoelingen worden allemaal wat minder als je te maken krijgt met meer dan honderd contactverzoeken om mensen te ontmoeten die ontstaan zijn met jouw hulp. Vooral ook als je zelf geen idee hebt gehad hoe vaak je donaties ingezet zijn.

Het wordt soms heel ingewikkeld zodra je kennis maakt met de rest van de familie waar je aan hebt gedoneerd; het komt wel vaker voor dat het ontstane donorkind wat baat bij dit contact heeft ook een moeder heeft die prompt verliefd wordt op de persoon die het zaad geleverd heeft, of de partner die jaloers wordt, allemaal drama waar je als donor niet hebt bij stilgestaan toen je met je goede bedoelingen sperma kwam doneren als jonge student. Een hele hoop emoties en verwikkelingen die je niet hebt kunnen voorzien, en dat potentieel tientallen keren.

Maximaal aantal kinderen…

Om dit legaal correct op te lossen passen zowel de European Spermbank als ook Cryos het principe toe dat ze een donor in een land gebruiken naar de lokaal geldende regels. In Nederland is dat bij 12 verschillende gezinnen / moeders. In Duitsland is dat bijv.10 gezinnen, net als in het VK. Zo zit je al snel op driecijferige aantallen van nakomelingen als de bank over de hele wereld je sperma verkoopt.

Uitproberen…

We namen de proef op de som en hebben een van deze banken een mailtje gestuurd, zie hieronder hoe de informatie vorm gegeven werd:

Werk hier liever niet aan mee

Als je sperma wilt doneren dan kun je beter in een Nederlandse kliniek doneren. Op deze manier weet je tenminste zeker dat je niet vaker benut wordt dan voor 12 families / moeders. Op deze manier is er ook sprake van een betekenisvol contact als later een donorkind op zoek naar je gaat.

Er is een gebrek aan ‘zaad van eigen bodem’ bij de Nederlandse klinieken wat voor wachtlijsten zorgt, en die wachtlijsten zorgen weer voor de populariteit van buitenlandse spermabanken die echt op een ethisch vraagwaardige manier te werk gaan.

Je kunt je ook afvragen in hoeverre je wilt meewerken aan een bedrijf wat veel geld verdient aan jou en mensen die een kinderwens hebben, wij zien dat een beetje als misbruik maken van die goede bedoelingen van de donor.

In Nederland mag je ook als bekende donor gebruikt worden via een kliniek voor mensen die je persoonlijk kent en die je graag wilt helpen. Op deze manier loopt alles op een medisch- en legaal verantwoorde manier.