“We willen ouders op het hart drukken: informeer je donorkind zo jong als mogelijk over zijn/haar afkomst,
en anders alsjeblieft vandaag nog!”
De meest gestelde vragen
We merken dat er nog veel onbekend is over het thema ‘zaaddonatie’ en alles wat er mee samenhangt. Dit leidt soms tot pijnlijke misvattingen. Wekelijks ontvangen we vragen en we hebben de meest voorkomende hieronder op een rijtje gezet.
Wat is Kunstmatige Inseminatie met Donorzaad?
KID staat voor Kunstmatige Inseminatie met Donorsperma. Het is een vruchtbaarheidsbehandeling waarbij sperma van een donor wordt gebruikt om een vrouw zwanger te maken. Dit wordt vaak gebruikt in situaties van mannelijke onvruchtbaarheid, genetische aandoeningen bij de man, of bij lesbische stellen of alleenstaande vrouwen die een kinderwens hebben.
Hoe betrouwbaar is het koppelen van donorkind aan donor?
Veel nakomelingen vinden hun donor doordat zij door het Cdkb (College donorgegevens kunstmatige bevruchting) en/of Fiom aan elkaar zijn gekoppeld.
Dit gebeurt allemaal omdat de gegevens van de donor aan die van het donorkind zijn gelinkt in de kliniek.
De match tussen donorvader en donorkind is altijd het resultaat van een administratie waar in de loop van de tijd meerdere mensen aan gewerkt hebben.
Helaas is de kans dat er iets fout is gegaan aanzienlijk.
Stel je voor: het materiaal van jou is verwisseld met dat van een ander. Of ze hebben het verkeerde rietje uit de vriezer gepakt. Of er is een schrijffout gemaakt bij het gebruik van donorcodes.
De mensen van de kliniek hebben ongetwijfeld hun best gedaan om geen fouten te maken. Toch weten we allemaal dat waar mensen werken, er ook fouten worden gemaakt.
Wij van Priamos vinden dat DNA-test áltijd een administratieve match tussen donorvader en donorkind moet bevestigen. Vrijwel alle partijen in het KID-veld zijn het daarover eens. Helaas is dit nog niet gratis en worden op dit moment alleen de testen van FIOM vergoed als je voor 1 juni 2004 hebt gedoneerd.
Er zijn verschillende andere mogelijkheden om zo’n DNA-test te doen.
a) De snelste test is een vaderschapstest.
Er zijn verschillende aanbieders. De kosten liggen rond de € 150. Je hebt binnen 1 tot 2 weken uitslag.
b) Via een internationale databank
Deze test duurt vaak 3 tot 4 weken en is aanmerkelijk goedkoper. Via MyHeritage bijvoorbeeld € 39. Veel donoren staan toch al in zo’n bank.
Mocht er bedenkingen zijn over deze internationale DNA-banken, dan kun je afspreken dat jullie het wangslijm insturen onder een pseudoniem. Heb je de resultaten eenmaal gezien, kun je de DNA-gegevens vervolgens verwijderen uit de databank.
c) Via Fiom
Heb je een ontmoeting gehad met je kind, maar stond deze nog niet in de DNA-databank van Fiom en jij wel, dan kan je donorkind zich ook laten inschrijven. Als deze voor 1 juni 2004 is geboren, zijn er geen kosten.
Nadeel van deze methode is dat je zo’n 3 maanden moet wachten op het resultaat. Bekijk ook de Fiompagina over de zoektocht en KID-DNA Databank.
Hoeveel donorkinderen zijn er in Nederland? En hoeveel zaaddonoren?
Deze vraag is eigenlijk niet concreet te beantwoorden. Dit komt vooral omdat tot 2004 spermadonatie anoniem (geheim) was. De meeste artsen noteerden niets of vernietigden hun archief. Pas toen donorkinderen zich begin deze eeuw begonnen te verenigen en ze informatie deelden, vormde zich een beeld van het aantal donorkinderen.
Algemeen wordt aangenomen dat er tijdens deze ‘geheime’ periode minimaal 40.000 donorkinderen zijn geboren. Sommige deskundigen spreken wel eens van zo’n 70.000.
Datzelfde geldt uiteraard van het aantal zaaddonoren. Op basis van bovenstaande gegevens zullen het er sowieso enkele duizenden zijn geweest. In 2004 ging de nieuwe Wet Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting (WDKB) in. De Stichting (tegenwoordig College) Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting registreerde vanaf dat moment de succesvolle bevallingen. Daardoor is er meer zekerheid over de cijfers. Uit die gegevens blijkt dat er sindsdien circa x donorkinderen zijn geboren. Het aantal spermadonoren ligt rond de y (medio 2025).
Hoe maak ik mij als donor vindbaar?
Welke andere organisaties/betrokkenen informeren over dit onderwerp
Stichting Donorkind zet zich in om de belangen en rechten van donorkinderen te behartigen. donorkind.nl
Het College donorgegevens kunstmatige bevruchting (Cdkb) bewaart en beheert de gegevens van sperma-, eicel- en embryodonoren. Deze worden landelijk geregistreerd en op verzoek aan het donorkind of de ouder verstrekt.
Vanaf januari 2025 kunnen donoren opvragen hoeveel zwangerschappen uit hun sperma zijn voortgekomen. Dit aantal zwangerschappen komt meestal, maar niet altijd, overeen met het aantal kinderen. De CDKB registreert per donor het aantal moeders en het aantal geregistreerde zwangerschappen 12 weken na de behandeling. Het college weet niet of de zwangerschap heeft geleid tot een levend geboren kind en of er een meerling is geboren. www.donorgegevens.nl
Fiom is het expertisecentrum op het gebied van ongewenste zwangerschap, verwantschapsvragen en adoptie.
Je kunt hier terecht voor hulp bij een ongewenste zwangerschap, informatie over donorconceptie, een zoektocht naar biologische familie en voorlichting bij adoptie. fiom.nl
Het Landelijk Informatiepunt Donorconceptie (LIDC) is een samenwerkingsverband van verschillende organisaties die betrokken zijn bij donorconceptie. Op donorconceptie.nl vinden donorkinderen, (aspirant) donoren en (wens)ouders betrouwbare informatie over donorconceptie. Natuurlijk is het LIDC er ook voor hun familie en vrienden, en voor professioneel betrokkenen. www.donorconceptie.nl
Hoe kan ik als donor een donorkind officieel erkennen?
Welke podcasts informeren over dit onderwerp
De Kwak Kwaakt
Volwassen donorkinderen Ester de Lau en Eefje Habets bespreken – samen met andere ervaringsdeskundigen – alles wat met donorkind zijn te maken heeft. Luister deze podcast.
DNAzaten
Een podcast over donorconceptie. Presentatieduo Jelmer en Juul zijn donorkinderen van gynaecoloog Jan Wildschut en gaan in gesprek met tientallen halfbroers en -zussen. Luister deze podcast.
Welke boeken informeren over dit onderwerp?
Verborgen Verbonden
Dit boek portretteert ruim twintig anonieme spermadonors uit de vorige eeuw. Het boek informeert, fascineert, shockeert, intrigeert en emotioneert. Meer informatie.
Schaduwfamilie
Hierin vertellen 12 volwassen donorkinderen openhartig over hoe het voor hen is om donorkind te zijn: over hun jeugd, hun verlangens, hun zoektocht naar en het contact met hun biologische vader en verwanten. Meer informatie.
De stem van het donorkind
Verhalen geschreven door donorkinderen van een anonieme donor. Meer informatie.
Op zoek naar mijn vader
In dit boek laat Linda Sprado, zelf een donorkind, jongeren aan het woord over hun zoektocht naar hun biologische vader. De geïnterviewden beschrijven hoe het voelt als de puzzel niet compleet is en hoe dat invloed op hun leven heeft en heeft gehad. Meer informatie.
Alle kinderen van Louis
Persoonlijke verhalen van Louis en zijn donorkinderen; beter bekend onder hun benaming ‘de Halfjes’. Veelbesproken donor Louis doneerde vele jaren bij drie klinieken in Nederland en heeft al circa 200 donorkinderen. Meer informatie.
De familie Wachtman
Een actuele roman over maakbaarheid, identiteit en privacy. Philip Wachtman heeft naar schatting 411 nakomelingen. Achtervolgd door zijn verleden en door een studente die zegt dat ze zijn dochter is, moet hij op zoek naar zichzelf. Gaandeweg komt hij tot de conclusie dat hij niet is wie hij dacht te zijn. Meer informatie.
Echt Emma (eerder verschenen als “KID-kind”)
Het leven is soms best ingewikkeld. Emma maakt het uit met Ben, maar vraagt zich meteen af of dat wel zo’n goed idee was. Thuis heeft ze problemen met haar ouders en ook op school gaat het niet al te best. Dan doet ze een ontdekking die haar hele wereld op zijn kop zet: haar vader is niet haar échte vader. Hoe moet ze hier nou weer mee omgaan? Meer informatie.
KID
Sam is zeventien als zijn ouders hem en zijn broer Kai iets meedelen waar hun wereld van op zijn kop komt te staan: de broers zijn verwekt met behulp van twee verschillende anonieme donors. Schrik, woede, verbazing – de emoties razen door Sams lijf. Is zijn vader dan nog wel zijn vader? Hij weet maar één manier om houvast te krijgen: hij gaat alles op alles zetten op zijn donor te vinden. Die zoektocht levert veel meer op dan hij had verwacht. Meer informatie.
Donor bekend
Een kind krijgen met hulp van een donor die je kent, is voor veel wensouders een aantrekkelijk idee. Maar ook spannend en ongemakkelijk. Wie zou er donor kunnen en willen zijn? Waar moet je afspraken over maken? En wat doe je als het anders uitpakt dan bedoeld. Dit boek focust op een bekende donor uit de eigen vrienden- en kennissenkring, of een bekende met wie je via dit warme netwerk in contact komt.
Meer informatie
Schepsel
Patty van der Zee is drieënveertig als zij achter het grootste geheim van haar leven komt: ze is donorkind. De gynaecoloog die haar ouders hielp bij haar verwekking blijkt hiervoor zijn eigen zaad te hebben gebruikt. Zij is een van de tientallen donorkinderen die hieruit voort zijn gekomen.
Meer informatie
Wat bedoelen ze met A- of B- of C-donor
De letters staan voor:
Anoniem
Bekend
Connectie (ook wel Contact genoemd)
Tot 2004 mochten artsen het sperma van donoren gebruiken zonder dat het kind of de wensouders konden achterhalen van wie het sperma afkomstig was. De donor was dus Anoniem.
In de jaren negentig van de vorige eeuw bleek er vanuit het werkveld en de betrokkenen een beweging die anonimiteit afkeurde. Sommige klinieken lieten de wensouders en donoren kiezen. Anoniem blijven of het zaad van een donor gebruiken, waarvan later de gegevens opgevraagd kon worden; Bekend, dus. In die tijd sprak men over het A-loket en B-loket.
Gaandeweg – met name na de eeuwwisseling – groeide de behoefte van wensouders (en donor) dat een bekende man zijn zaad voor conceptie beschikbaar stelde. Dus uit de eigen omgeving, ‘een connectie’ van de vrouw. Dit is een C-donor.