Priamos is in mei 2023 als platform voor zaaddonoren opgericht. Priamos bestaat uit acht permanente vertegenwoordigers, gezamenlijk de ‘kerngroep’ genoemd. Dit achttal heeft veelvuldig contact over actuele zaken, overleggen periodiek via beeldverbinding en ontmoeten elkaar in levende lijve twee tot drie keer per jaar.
Op 11 oktober jl. kwamen de leden van de werkgroep Priamos in Amersfoort bij elkaar voor een zogenoemde ‘doorgroeisessie’. Wat is onze identiteit, waar staan we, waar willen we heen?
Terug in de tijd. Voor 2000 heerste er veel onwetendheid en naïviteit op het gebied van KID (Kunstmatige Inseminatie met Donorzaad). De maatschappelijke normen waren volstrekt anders dan thans het geval is. De wens om B-donor te zijn (niet Anoniem dus, maar Bekend) bestond veelal niet. Er was vooral aandacht voor succesvolle KID, minder voor de latere gevolgen voor donoren, donorkinderen, wensouders.
Medische ethiek
Na 2000 is er veel veranderd, getuige ook de oprichting van Stichting Donorkind in 2007, de wetgeving omtrent KID (Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting in 2004) en de aanpassing van deze wet in 2025. Donorkinderen zijn niet langer geïsoleerd. De tijdgeest en de opvattingen over medische ethiek zijn veranderd. Dat neemt niet weg dat misstanden zich nog steeds opstapelen.
Michiel Aten, oprichter en woordvoerder van Priamos, blikte bij start van de sessie in Amersfoort nog even terug naar hoe het allemaal begon. “Nadat ik in 2020 een eerste donorkind ontmoette, ben ik me werkelijk in de materie gaan verdiepen. Hoe doen andere donoren dit, waar lopen ze tegenaan? Ik wilde de krachten verenigen, de kennis delen. De tijd was er rijp voor, mijn initiatief landde op vruchtbare bodem.” Binnen afzienbare tijd was er een hechte groep van acht personen gevormd met als overkomst dat ze (voormalig) zaaddonor waren, maar voor het overige zeer gevarieerd en met verschillende kwaliteiten.
Platform
Priamos kent geen rechtsvorm. We noemen ons een werkgroep, een platform, een genootschap, een dispuut van voormalig donoren. De verschillende alternatieven van rechtsvormen werden besproken, waaronder een verenigingsstructuur. Bij een vereniging zou sprake zijn van een formeel bestuur, met leden. Nu is de achterban niet georganiseerd. Na een uitvoerige discussie werd unaniem besloten voorlopig geen wettelijke rechtsvorm aan te nemen. De huidige vorm geeft flexibiliteit, functioneert goed en geeft geen aanleiding dit op korte termijn anders te gaan doen. We willen wel ‘acteren’ als vereniging of stichting, met een mate van verantwoordelijkheid naar onze achterban.
Ook de samenstelling van een ‘dagelijks bestuur zonder rechtsvorm’ werd nog niet wenselijk of noodzakelijk geacht. Wel is afgesproken dat Michiel Aten als ‘primus inter parus’ meer ruimte krijgt om op korte termijn zelf (of in klein comité) te beslissen als een uitgebreid overleg op dat moment geen optie is. Het onderwerp over de rechtsvorm blijft de komende jaren op de agenda staan.
Dienstbaar
In hoeverre kunnen (en willen) wij ‘donoren voor donoren’ zijn? Op hulpverlenend gebied voor ex-donoren kan dat vooral op basis van onze persoonlijke ervaringen (donor-donorkind-wensouders) en de ervaringen die we met klinieken en instanties hebben opgebouwd.
We willen voorlichten, dienstbaar zijn, helpen. We realiseren ons dat we op dit gebied weliswaar ervaringsdeskundigen zijn, maar geen professionals in ‘social work’. We willen representant zijn. We staan voor B-donorschap, terwijl we A-donoren bewegen zich alsnog bekend te maken. We pleiten voor het C-donorschap. Een Connectie van de wensouders. Wensouders en donor kennen elkaar dan al voor de conceptie.
Voor wat betreft het vinden van nieuwe donoren stelt Priamos zich voorlopig terughoudend op. Zouden we daarin een actieve rol moeten spelen? Mede met het oog op de actualiteit (misstanden bij klinieken, in- en export zaad) besluiten we vooralsnog ons niet met werven bezig te houden.
Deskundigheid
Er volgde een vruchtbare uitwisseling over de rollen binnen de kerngroep en eventuele werkgroepen met andere donoren. Wie doet wat, wie kan ondersteuning gebruiken, welke taken kunnen worden verdeeld? Maar ook, welke deskundigheid missen we nog? Is het wel of niet zinvol deze groep met deskundigheid op specifieke vlakken uit te breiden? Over dat laatste heerst terughoudendheid, vooral omdat er tevredenheid bestaat over de huidige groep voor wat betreft samenstelling, dynamiek en aantal.
Vrijwel alle noodzakelijke taken zijn verdeeld en zijn kerngroepleden verantwoordelijk gesteld. Communicatie (onder andere Nieuwsbrief en website) krijgt ondersteuning, onze IT-er heeft een back-up en een tweede woordvoerder bedient naast Michiel Aten de media.
Benamingen
We spraken voorts over taalgebruik en benamingen waar dit soms op meningsverschillen stuit. Bij een kind maken we een onderscheid tussen wettige kind (ontstaan uit een eigen relatie, in de slaapkamer gemaakt) en donorkind (zaad afgestaan, inseminatie in een klinische setting). We spreken verder van een opvoedvader en een donorvader. Bij massadonoren (meer dan 25 nakomelingen) maken we een onderscheid door de toevoeging ‘ongewenst’ dan wel ‘bewust’ ervoor te plakken.
Wij herkennen ons dan in ‘ongewenst massadonor’ in tegenstelling tot de ‘Jonathans’ die bewust massadonor is.
Na bijna zes uur brainstormen, praten, koffie drinken en beslissen reisde iedereen tegen half vijf weer naar allerlei plaatsen in Nederland. Van Brabant tot Texel.
0 reacties